Тоӊ району — Ысык-Көл облусунун батыш бөлүгүндөгү административдик-аймактык бирдик. 1936-жылы уюшулган. 1963-жылы Жети-Өгүз районуна кошулуп, 1965-жылы кайра өз алдынча район катары бөлүнгөн. Түндүгүнөн Ысык-Көл, түндүк-батышынан Балыкчы шаары, түштүк-батышынан Нарын облусу (Кочкор жана Жумгал райондору), чыгышынан жана түштүк-чыгышынан Жети-Өгүз району менен чектешет. Райондун административдик борбору — Бөкөнбаев айылы.

Райондун жалпы аянты 611 722 гектарды түзөт. Бийиктиги деңиз деңгээлинен 1600 метрден 5000 метрге чейин жетет. Район төрт айылдык аймактан (Ак-Терек, Улахол, Б.Мамбетов, Күн-Чыгыш) жана 27 айылдан турат. Калктын жалпы саны — 55 506 адам (2025-жылга карата). Этникалык курамдын басымдуу бөлүгүн кыргыздар түзөт (98,9%).

Тоӊ району географиялык жактан эки негизги табигый зоналарга бөлүнөт: түндүк бөлүгү — Ысык-Көл жээгине жакын жайгашкан, айдоо аянттары, бак-дарак жана жашылча-жемиш өстүрүү аймактары жайгашкан; ал эми түштүк бөлүгү — Сырт жана Тескей Ала-Тоо тоолору менен курчалган, негизинен мал чарбачылыгына ыңгайлашкан жайыттар менен мүнөздөлөт.

Аймакта бир катар тоо чокулары жана өрөөндөр жайгашкан: Кызыл-Тоо, Кара-Сай, Боз-Чап, Чункурчак, Тастар-Ата, Тегерек, Дувана, ошондой эле Коңур-Өлөң, Ала-Баш, Жер-Үй, Бар-Булак жана Кажы-Саз өрөөндөрү. Кен байлыктардын ичинен Соготту көмүр кени, курулуш материалдары жана Тоң минералдык суулары белгилүү.

Райондун гидрографиялык тармагы Тоң, Ак-Сай, Ак-Терек, Туура-Суу жана Сыртта-Балгарт дарыялары менен мүнөздөлөт. Алардын бир нече куймалары — Жылуу-Суу, Буркан, Кызыл-Суу, Айкөл, Арчалы сыяктуу булактар аркылуу суу ресурстары калыптанат.

Жапайы жаратылыш дүйнөсү кеңири сакталып калган: карышкыр, түлкү, суур сыяктуу жаныбарлар кеңири таралган. Ысык-Көлдүн жээгинде ак кытан, куу, жапайы өрдөк сыяктуу суу канаттуулар кыштайт. Райондун аймагында Ысык-Көл мамлекеттик коругунун ири бөлүгү жайгашкан.

Райондун экономикасынын негизин айыл чарбасы, мал чарбасы жана көмүр өнөр жайы түзөт. Айыл чарба тармагында негизинен эт-сүт багытындагы мал чарбачылыгы, уян жана чала уян жүндүү кой чарбасы, ошондой эле дыйканчылык өнүккөн. Жайыт аянты — 301 миң гектардан ашат. Айдоо аянттары 18 миң гектарды түзөт, анын ичинен 14 миң гектарга жакыны сугат жерлер.

Өнөр жай тармагында 5 ири ишкана иштеп, алар негизинен тамак-аш, жыгач иштетүү, курулуш материалдарын чыгаруучу жана тигүү өндүрүшү менен алектенет. Райондо 36 тигүү цехи, 14 тамак-аш ишканасы, 4 жыгач иштетүүчү жана 2 курулуш цехи катталган. Мурдагы жылдарда белгилүү болгон Кажы-Сай электр-техникасы, балык өстүрүү заводу жана шахталар азыркы күндө кайра түзүлүп, жаңы багыттарда өнүгүүдө.

Социалдык инфраструктурасы туруктуу өнүгүп келет. Райондо 27 жалпы билим берүүчү мектеп, 1 гимназия, 1 кесиптик лицей иштейт. Окуучулардын саны 11 миңге жетет, 800дөн ашык мугалим эмгектенет. Мектепке чейинки билим берүү мекемелеринин саны – 14, аларда 1700дөн ашык бала тарбияланууда.

Саламаттыкты сактоо системасы 31 мекемеден турат. Үй-бүлөлүк дарыгерлер борбору, оорукана, тиш дарылоо мекемеси жана бир катар ФАПтар калкты тейлейт. Жалпысы 85 керебет, 39 дарыгер, 121 орто медицина кызматкери эмгектенет.

Маданият тармагында 52 мекеме иштейт: 10 маданият үйү, 27 китепкана, 13 клуб, 2 музыкалык мектеп, 1 кинотеатр жана 6 эс алуу паркы. Маданият кызматкерлеринин саны 111ге жетет. Спорт тармагында 34 спорттук аянт, 25 зал жана 1 стадион бар.

Жарандардын турмуш деңгээли туруктуу: орточо айлык маяна 27 миң сомго жакын, орточо пенсия — 10 миң сомдон ашат. 12 миңден ашык үй-бүлө жашайт. Электр жана байланыш камсыздоосу туруктуу, 4000ден ашык интернет колдонуучу катталган.